Osmanlıca Mahalli Gazete ve Mecmu'alar

عثمانليجه محلي غزه ته و مجموعه لر

Hilafet (33 sayı)

1 2 1 2 3 1 2 3 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

Londra'da onbeşgünde bir yayınlanan Arapça-Türkçe gazetedir. Biz sadece Türkçe kısmını sitemize aldık. İlk nüshası elimizde bulunmamakla beraber ilk nüshasının Ekim 1899 da yayınlandığı anlaşılıyor. Sahib ve mesul müdür bilgileri bulunmamaktadır.

Sitemizdeki müshalar;
3, 4, 8, 9, 11, 22, 24, 28, 30, 39, 44, 87, 88. sayılar Hakkı Tarık Us Kütüphanesi,
68, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 81,82, 83, 84, 85, 89, 91, 92. sayılar İBB Atatürk Kitaplığı,
19 sayı Milli Kütüphane nüshalarıdır.

Gazete hakkında, Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Araştırma görevlisi Emine Şahin hanımın "19. Yüzyıl Sonlarında Avrupa'da Bir Arap Muhalif, Necip Hindiye ve Hilafet Gazetesi" isimli bildirisinin tanıtım yazısından kendisinin izni ile aldığımız bölüm aşağıdadır;
Suriyeli bir Keldanî olan Necib Hindiye uzun yıllar İstanbul’da yaşamış ve 1870’lerde Arap ilim adamı Ahmed Faris’in sahibi olduğu el-Cevâib gazetesinde çalışmıştır. 1885-1887 yıllarında ise Selim Faris’in çıkarmış olduğu Kahire’deki el-Kahire ve el-Kahire el-Hurre gazetesinin editörlüğünü yapmıştır. Bu yıllarda Sultan Abdülhamid’e karşı bağlılığını bildiren bir Osmanlı vatandaşı iken 1890’larda Londra’da muhalif bir aydın olarak karşımıza çıkmıştır. Hindiye, II. Abdülhamid’in yönetimini eleştiren Jön Türklerin ve Arap muhaliflerin toplanma yeri olan Londra’ya giderek bu tartışmalara katılmış; istibdadın kaldırılması, meşruti bir yönetimin sağlanması ve anayasanın yürürlüğe girerek meclisin tekrar açılması gibi fikirleri savunmuştur. Selim Faris ve çevresine yakın duran Hindiye, uygun bir zemin bulduğu anda, 1899 yılında Türk ve Arap Vatanperver Cemiyeti’nin bir organı olarak Hilafet gazetesini çıkarmıştır. On beş günde bir defa yayınlanan bu gazete Arapça ve Türkçe olarak basılmıştır. Gazete, Osmanlı hükümeti tarafından yakın takibe alınmış ve zararlı bir neşriyat olduğuna hükmedilerek ülkeye girişi yasaklanmıştır. Hakkında çokça “Memalik-i Şahane’ye menʻ-i idhali” hususunda irade ve hüküm bulunan gazetenin nerede basıldığı da araştırılmıştır. Yapılan tahkikat neticesinde Mısır’da basılıp Londra’da Necib Hindiye tarafından dağıtımın yapıldığı anlaşılan Hilafet gazetesinin Kahire’den çıkışı engellenmeye çalışılmıştır.