Osmanlıca Mahalli Gazete ve Mecmu'alar

عثمانليجه محلي غزه ته و مجموعه لر

(12 sayı)

1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2

Ferda gazetesi, 5 Aralık 1918 tarihinde yayım hayatına başlamıştır. İmtiyaz sahibi aynı zamanda Rehberi İtidal gazetesinin de sahibi olan Ali İlmi’dir. Ali İlmi ayrıca Ferda gazetesinin başyazarlığını da üstlenmiştir. Genel olarak siyasi nitelikli yayımlar yapan Ferda gazetesi, haftalık aralıklarla çıkarılmıştır. Gazetede ayrıca ilmi ve edebi içerikli yayımlarda yapılmıştır. Bu gazete Adana’da yayım yapan Ermeni ile işbirliği yaparak tamamen hükûmete karşı bir tutum içerisinde olmuştur. Adana’daki yerel gazetelerden biri olan Ferda gazetesi, Çukurova Bölgesi’nde Milli Mücadele’ye karşı yayımlar yapmıştır.

Ferda gazetesinin logosu Osmanlıca ve Fransızca olarak düzenlenmiştir. Gazetenin her sayısında bir başyazıya, güncel önemli olaylarla ilgili haberlere ve yorumlara yer verilmiştir. Son sayfalar ise genellikle reklam ve ilanlar için ayrılmıştır. Ferda gazetesi işgal döneminde, yayım hayatının yaklaşık üç yıllık süresi boyunca hafatada iki düzenli olarak yayımlanmıştır.

Basın ve yayım hayatında “Ferda” ismini taşıyan ve birbirinden bağımsız olarak çıkarılan iki gazete ve bir dergi yer almıştır. Bu gazetelerin birincisi 1904 yılında Hulusi ve A. Rüştü tarafından çıkarılmıştır. İstanbul’da, haftalık olarak çıkarılan bu gazete yalnızca 4 sayı yayımlanmıştır. İkincisi 1918 yılında Kemalettin, Ahmet Sami ve Haydar isimli kişilerin sahipliğinde dergi olarak çıkarılmıştır. 15 günde bir yayımlanan bu dergi 12 sayı çıkarılmıştır. Bu süreli yayımların içinde basın tarihi açısından en önemli yere sahip olanı ise Adana’da Ali İlmi tarafından çıkarılan Ferda gazetesidir. Bu gazete Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nın sözcülüğünü yapmış, Adana ve Adana çevresini işgal eden Fransızların maddi, manevi desteğini görmüştür. Yayım hayatı boyunca Fransızlardan yana siyasi bir tutum içerisinde olan ve Milli Mücadele karşıtı bir yayın politikası izleyen Ferda gazetesi 1921 yılında kapanmıştır.

Gülşan DEĞİRMENCİ “Adana basın Tarihi” (Yüksek Lisans Tezi)

131,134,135 ve 136. sayılardaki tarihler kendinden önceki sayıların tarihleriyle çelişmektedir. Bunlardan 135 ve 136. sayılardaki tarihler gayet okunaklı olduğundan sehiv ihtimali ortadan kalkmaktadır.

NOT 1 :271 ve 272. sayılar Hakkı Tarık Us kütüphanesi nüshasıdır.

NOT 2 : 9,24,56,69 ve 254. sayıları Adana Alparslan Türkeş Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Ahmet KARATAŞ tarafından temin edilmiştir. Müteşekkiriz.

NOT 3 :131,134,135,136 sayılı nüshalar Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri nüshalarıdır ve yine Adana Alparslan Türkeş Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Ahmet KARATAŞ tarafından temin edilmiştir. Müteşekkiriz.